Κυριακή 18 Φεβρουαρίου 2018

"τι δουλειά κάνεις, κύριε;"


Ο κ. Λ. την είχε προσέξει από το διάδρομο: Άσπρη στολή, χοντρά μυωπικά γυαλιά, δόντια της έλειπαν και, καθώς ψαχούλευε κάτι κιβώτια με φάρμακα και ορούς, μιλούσε μόνη της, μάλλον «απαντώντας» σε μιαν  ασθενή που σε κάποιο δωμάτιο βάιζε.
            Τη χρειάστηκε να αλλάξει σεντόνια στη μητέρα του, οπότε την πλησίασε και της το ζήτησε. Παρόλο που την κάθε φράση της  την έκλεινε με το «κύριε», ο κ.Λ. διέκρινε μια κάποια αγένεια στην εκφορά του λόγου της και τον όλο τρόπο της.
            «Κάτσε, κύριε, περίμενε. Θα φέρω εγώ τα σεντόνια, να είσαι εκεί να τα αλλάξουμε, κύριε. Μη φύγεις» - χωρίς «κύριε» το τελευταίο.
            Κύριος ο κ. Λ., την περίμενε. Ήρθε σύντομα συνεχίζοντας να μονολογεί δυνατά και χωρίς κανείς να καταλαβαίνει το θέμα της. Μπορεί, άλλωστε, ο ίδιος ο μονόλογος να ήταν το θέμα της.
            «Έλα, κάτσε από κείνη τη μεριά και κράτα το, κύριε, να το τεντώσουμε και να το πιάσουμε από κάτω».  Και εκεί, καθώς είχαν σκύψει τα κεφάλια και οι δύο προσπαθώντας να τεντώσουν το σεντόνι στο προσκέφαλο της μαμάς, μπροστά στις υπόλοιπες ασθενείς που παρακολουθούσαν τη διαδικασία, «τι δουλειά κάνεις, κύριε;», ρώτησε δυνατά.
            Απρόσμενη ερώτηση, καθόλου της ώρας, απροσχημάτιστη και βίαιη εισβολή στον εσωτερικό του χώρο, ο κ. Λ. ξαφνιάστηκε και κάπως ντράπηκε. Δε συνήθιζε, άλλωστε, τα εν οίκω να τα κουβαλάει φυσικά και αβίαστα εν δήμω. Και ενώ, με χαμηλή πάντως φωνή,  απάντησε για το επάγγελμά του,  συμπλήρωσε αμέσως: « όπως και να ‘χει, δεν έχω εξασκηθεί στη δουλειά μου στο στρώσιμο σεντονιών».

            Φυσικά, το ήξερε ότι η ερώτηση δεν είχε γίνει σε σχέση με το στρώσιμο των σεντονιών. Ότι από καθαρή αδιακρισία έγινε, από χοντροκοπιά που επειδή ακριβώς είναι χοντροκοπιά δεν παίρνει καμιά προφύλαξη για να κρυφτεί, από έλλειψη καλών τρόπων, από αγένεια έγινε. Και η συμπλήρωση του κ..Λ., που συνδύαζε τη δουλειά του με το στρώσιμο των σεντονιών,  στόχο είχε να απαλύνει αυτή την αγένεια. Να δώσει ένα άλλοθι στην αδιακρισία   του άλλου. Να μειώσει την άσχημη εντύπωση. Να ισορροπήσει, τέλος πάντων, το διάλογο. Να κάνει να φανεί στον πραγματικό ή στο φανταστικό ακροατή πως αυτό που ακούστηκε δεν ήταν ακριβώς αυτό που ακούστηκε.
            Ο κ. Λ. είναι ένας άνθρωπος βαθιά ευγενής. Ντρέπεται για την αγένεια των άλλων. Είναι από τους τύπους που όταν η παρέα του φωνάζει ανάρμοστα σε κάποιον χώρο θα κοιτάζει γύρω απολογητικά. Που αισθάνεται άβολα όταν κάποιος δίπλα του παραβιάζει βασικούς κανόνες ευγένειας. Που ζητάει συγγνώμη ακόμα και γι’ αυτά που δεν έκανε.
            Έτσι πιστεύει, τουλάχιστον, ο ίδιος.
            Είναι όμως έτσι;

16 σχόλια:

  1. Η ευγένεια είναι ύψιστη Αρετή και διδάσκεται απ΄τους γονείς στα νήπια πριν ακόμα αρχίσουν να μιλούν, φυσικά οι γονείς θα πρέπει και εκείνοι να την έχουν διδαχτεί απ΄τους δικούς και πάει λέγοντας!
    Πολλοί μπερδεύουν τη ευγένεια με τον καθωσπρεπισμό και προσωπικά προτιμώ ένα καθώς πρέπει ή τυπικό "ευχαριστώ" από τίποτα, λες και ο άλλος είναι υποχρεωμένος να σε υπηρετεί. Μετά ακολουθεί και η αδιακρισία που πάει "ζευγάρι" με την αγένεια.
    Έχω την αίσθηση πως στην Ελλάδα η αγένεια είναι κληρονομική, βλέπε ουρές σε τράπεζες κλπ, επίσης σπάνια έχω δει κάποιον πελάτη να λέει καλημέρα ή παρακαλώ ή ευχαριστώ σε κάποιον που κάθεται πίσω από κάποιο ταμείο.
    Ακόμα και ένα χαμόγελο, μαρτυρά ευγένεια!
    Συμπονώ τον κύριο Λι γιατί στη ζωή του θα ζοριστεί πολλές φορές όταν θα βρεθεί μπροστά σε αγενείς και αδιάκριτους ανθρώπους.
    Καλή μέρα Κύριε Λι και ευχαριστούμε που θίξατε αυτό το λεπτό θέμα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα. Στέλνω την απάντηση με τη μορφή ενός χρωματιστού χαρταετού, το βλέπετε; :-)

      Είναι πολύ σημαντική, νομίζω, η διάκριση που κάνετε, μεταξύ ευγένειας και καθωσπρεπισμού. Ταυτίζεται ίσως και με τη διάκριση που κάνει παρακάτω το ξωτικό ανάμεσα στην πραγματική και στην "αστική" ευγένεια.
      Δεν ξέρω αν είναι σωστό αυτό που σκέφτομαι, αλλά το γράφω: Παρόλα τα αρνητικά της (στοιχεία υποκρισίας και άλλα τινά..) που μπορεί να έχει η αστική ευγένεια, πολλές φορές αποτελεί το όχημα για να οδηγηθούμε στην πραγματική ευγένεια. Με άλλα λόγια, μπορεί να έχει μία .. εκπαιδευτική δράση. Αν δε μας ορίζει η εσωτερική μας, φυσική, ευγένεια να μην επιβάλλουμε σε ένα παιδάκι να εισπνέει τον καπνό του τσιγάρου μας σε έναν κλειστό χώρο, έρχεται ένας αντικαπνιστικός νόμος και το επιβάλλει, μας το μαθαίνει. Μπορεί σε λίγες γενιές έτσι να έχει γίνει ένα από τα αυτονόητα αυτό - κι αυτό είναι ένα είδος πορείας προς την αληθινή ευγένεια.
      Δεν επιχειρηματολογώ υπέρ του καθωσπρεπισμού. Προσπαθώ να δω από πού μπορεί να περάσει η .. εκπαίδευση των ελλήνων προς την ευγένεια - μια και οι διαπιστώσεις σας, Άιναφετς, μας βρίσκουν, δυστυχώς, σύμφωνους..
      Όσο για τον κύριο Λι, με τα χρόνια μαθαίνει όσο γίνεται, να μη ζορίζεται πολύ. Ίσως πιο πολύ ζορίζεται όταν του έρχεται στο μυαλό ο (απαισιόδοξος; ρεαλιστικός;) καταληκτικός στίχος του Γκάτσου στο ποίημά του "Κεμάλ" ("Καληνύχτα, Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ"..) Ποτέ δε θέλησε να συμβιβαστεί μ' αυτή την αποδοχή ο κύριος Λι, αλλά πάντα τη φοβόταν κιόλας.
      Έι! ξεχαστήκαμε! Ο αετός μας κοντεύει να κρυφτεί από τα σύννεφα!

      Διαγραφή
  2. Κύριε κύριε
    Τι θα πεί βάιζε ;

    Η σκηνή θυμίζει και το γνωστότερο στυλάκι : «τι δουλειά κάνεις, κύριος;»
    αλλά η αλήθεια είναι οτι έτσι γίνεται πιο ...ψυχομπερδευτικό .

    Μεγάλο και εξαιρετικά σημαντικό το θέμα της αληθινής ευγένειας και μ'έχει απασχολήσει πολύ και σε πολλά ταξίδια στο εξωτερικό . Για πολλά στερεότυπα που κουβαλάμε ...
    Νομίζω πως πολεμώντας την "αστική ευγένεια " χάσαμε το μέτρο και πάλι και μπερδέψαμε πολλά ...
    Η πραγματική ευγένεια φαίνεται σε πολλά μικρά μικρά βλέμματα ,κινήσεις... και μοσχοβολά σαν γιασεμί .

    Καλό βράδυ με μια αδιόρατη μυρωδιά άνοιξης .

    υγ. ελπίζω να προλάβω να επανέλθω γιατί δεν είπα ούτε το ελάχιστο απ'όσα θα ήθελα .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Άκουσε, παιδί μου: οι επτανήσιοι πρόγονοι του κ. Λι το "βαΐζω" το χρησιμοποιούσαν για κάποιον ηλικιωμένο ή πολύ άρρωστο που έβγαζε ήχους ανάμεσα στην έκφραση πόνου-παραπόνου-απελπισίας. Η ευχή μας είναι να εξαφανιστεί η λέξις από προσώπου γης, που θα σημαίνει, βέβαια τότε ότι εξηφανίσθη και η ανάγκη που την εγέννησε.

      Γεια σου, ξωτικό, κι εσύ στην ουρά για λαγάνα; Έρχομαι κι εγώ σε λίγο, αλλά μιαν απαντησούλα την προλαβαίνω (και τη χαίρομαι και πάντα).

      Να προσθέσω, λοιπόν, σ' αυτά που λέγαμε και με την Άιναφετς πιο πάνω, ότι είπες τη μαγική λέξη: "εξωτερικό". Δεν ξέρω αν εννοείς ότι έχει διπλό πρόσωπο η ευγένεια εκεί (εγώ και πιο ριζωμένη τη βλέπω στις συνειδήσεις και πιο .. ψυχαναγκαστικά επιβαλλόμενη από τους τύπους. Οι γάλλοι, π.χ, μάλλον έχουν ένα μηχανάκι στο στόμα που εκπέμπει "merci"- ή όχι;). Ωστόσο, τη διαφορά μεταξύ ημών και των δυτικών γειτόνων στο θέμα της ευγένειας ίσως να εξηγείται εν μέρει και από τη διαφορά φάσης που έχουμε σε σχέση με την ανάπτυξη της αστικής κουλτούρας, παιδείας. Ιστορικά είμαστε πολύ φρέσκοι εμείς σ' αυτό το πεδίο, έχουμε διανύσει μικρότερη απόσταση στο σχηματισμό αστικού κράτους. Μου φαίνεται ότι πρέπει να έχει σχέση.

      Και βέβαια να επανέλθεις και όχι "όπως θα μπαίνει η άνοιξη", πιο σύντομα! :-) ( Υπάρχει, βέβαια, μιλώντας για τραγούδια και το "ήρθες σαν την άνοιξη και μου 'φερες αυτό που καρτερούσααααααα".Κλπ)

      Πάω για τη λαγάνα που λέγαμε, χαιρετώ.

      Διαγραφή
  3. Δυο λόγια πριν πάμε για λαγάνα και μετά "βρου" στη maman!
    Θυμάμαι, όταν ζούσα στο Παρίσι, μου φαινόταν πολύ αστείο- γελοίο αυτό το bonjour madame, merci madame, au revoir madame κάθε μέρα που πήγαινα στον (μαγικό) φούρνο να πάρω την (θεσπέσια) μπαγκέτ... αλλά από την άλλη να μη πω και τίποτα μου φαινόταν ακόμα πιο κουφό, έτσι τα έλεγα (ως ποιηματάκι). Όταν γύρισα στη γ' πατρίδα, ε, έκοψα μερικά αλλά το καλημέρα και το ευχαριστώ τα κράτησα και πάνω απ΄όλα το χαμόγελο, γιατί είδα πως είναι κολλητικό!!!
    Καλοφάγωτη η λαγάνα μας με πολλά αληθινά χαμόγελα! :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Εγώ τώρα δεν το βρίσκω αγένεια, αλλά περισσότερο κατάχρηση οικειότητας, ή απλή περιέργεια. Χοντροκοπιά σίγουρα, αλλά απ' την περιγραφή της κυρίας αυτής, νομίζω πως η κατανόηση του κυρίου Λι ήταν αρκετή. Την άλλη την αγένεια που περιφέρεται ασυστόλως στους κύκλους των "ευγενών" και που παραβιάζει στοιχειώδεις κανόνες τάξης, φοβάμαι περισσότερο. Την κυρία που πάρκαρε το τζιπ της στη θέση αναπήρου, για παράδειγμα. Για να χαζέψει τις βιτρίνες. Και που όταν της έκανα την παρατήρηση, με στόλισε με... άψογα γαλλικά που θα τα ζήλευε και η Στεφανία!
    Παραφράζοντας τον Γκάτσο, αντιγράφω απ' τον "τοίχο": "Καληνύχτα Τεφάλ. Αυτός ο κόσμος δεν θα ξεκολλήσει ποτέ".
    Τις ευχές μου για καλή Σαρακοστή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η αγένεια που κυκλοφορεί με τζιπάρες, Μαρία, λέω κι εγώ πως, πράγματι, είναι του φόβου. Εκεί χωράνε δυστυχώς κι άλλα.Επιθυμία επιβολής και κοινωνικής επικράτησης, επιθετικότητα, απροσχημάτιστος ρατσισμός και και και. Δεν ξέρω, ούτε την απαισιοδοξία του "τοίχου" θέλω να μοιράζομαι - άλλωστε το Τεφάλ δεν είναι μία επινόηση κατά του κολλήματος; Αντίβαρο στον Κεμάλ/Τεφάλ, ο Αναγνωστάκης: "(...) σαν τους γύφτους σφυροκοπάμε αδιάκοπα στο ίδιο αμόνι" (από το ποίημα του Στόχου "κριτική")

      Πολύ σ' ευχαριστώ για την επίσκεψη, καλή Σαρακοστή και σε σένα

      Διαγραφή
  5. Η ευγένεια λοιπόν σκεφτόμουν (καθώς μ’έβαλες σε δουλειά )δεν είναι υποταγή σε «ανόητους» ή ακατανόητους κανόνες συμπεριφοράς ,δεν είναι μίμηση χαζοχαρούμενων σουσουδισμών ,δεν είναι καμουφλάρισμα των αληθινών συναισθημάτων ,εξάσκηση στην υποκρισία και ανελευθερία . Η ευγένεια είναι , πρώτα απ’όλα , σεβασμός ,καλοσύνη ,βαθιά αγάπη για τον άνθρωπο , αυτοσεβασμός και αξιοπρέπεια . Είναι να μην θεωρείς τον εαυτό σου ανώτερο και ισχυρότερο και να μην ζείς με τον φόβο μήπως φανείς κατώτερος και αδύναμος . Είναι να θές να σκορπίζεις φώς και ομορφιά ,είναι να σε νοιάζει πραγματικά και διαρκώς ο κόσμος γύρω σου και να έχεις συναίσθηση της ευθύνης σου ανα πάσα στιγμή κι από τα πιο μικρά .
    Και φαίνεται η άτιμη σε κάτι τόσο μικρά που είναι δύσκολο να τα περιγράψεις ,όπως τα ηχοχρώματα που… τα’ακούς ακόμα και στον τρόπο γραφής .

    Ας μην μακρηγορήσω άλλο ,είμαι σίγουρη πια πως θα υπάρξουν ευκαιρίες να πούμε και τα υπόλοιπα ;-)

    Ευχαριστώ πάρα πολύ για τα τραγούδια που με συντρόφεψαν και μου έφτιαχναν χαρούμενο χαμόγελο .

    Υγ. Και ναι ! έτσι είναι λέω κι εγώ . Ο βαθιά ευγενής πάντα ντρέπεται (και λυπάται βαθιά ) για την αγένεια των άλλων .

    Υγ 2 . Άφησα καθυστερημένα κάτι τις και στην προηγούμενη ανάρτηση.

    Καλό βράδυ !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλό μου ξωτικό, πόσο καλό έκανα που σ' έβαλα σε δουλειά! Ο περιγραφικός ορισμός σου για την ευγένεια είναι ένα μικρό εξαιρετικό δοκίμιο! Προσυπογράφω με χίλια χέρια.
      Αλλά και παρακάτω: Πιστεύω κι εγώ πως η ευγένεια της ψυχής οδηγεί σε όλα τα "μικρά" του ανθρώπου. Ένα παρατηρητικό μάτι μπορεί να τα διακρίνει σε κάθε κίνηση, λέξη, έκφραση, επιλογή, συμπεριφορά. Και πόση γοητεία του ασκείται, όταν την αναγνωρίζει!

      Όμως, να μακρηγορείς κι ας υπάρξουν κι άλλες ευκαιρίες. ( Κι αυτό ευγένεια θα ήταν, απ'τη μεριά σου: θα κάλυπτες/συγχωρούσες κάπως έτσι τη δική μου τάση για ακατάσχετη φλυαρία :-) )

      Όσο για τα τραγούδια, είδες πράμα κι αυτό; Λες και κυκλοφορούν σε άυλη κατάσταση στο κενό του δωματίου και μόλις δουν μια σκέψη που τα αφορά προσγειώνονται στα γραπτά μας! Μόνιμη συνειρμική κατάσταση. Καλού κακού, πάντως, θα ρωτήσω και τον ψυχαναλυτή μου..

      ΥΓ. Σπεύδω .. καθυστερημένα στην προηγούμενη ανάρτηση :-)

      Διαγραφή
  6. Μα τι λόγια !!!
    Mε κακομαθαίνετε και... δεν ξέρω αν θα ήταν αγένεια ,πάντως θα ήταν ψέμμα να πω πως δεν μ'αρέσει :-))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Νομίζω είναι λεπτές οι ισορροπίες στο γεγονός που έζησε ο κύριος Λι, και στην ευγένεια ως πράξη.
    Κατά τη δική μου άποψη,γιατί σε χωριό μεγάλωσα και τέτοιου είδους χοντροκοπιές τις έχω συνηθίσει, (γιατί είναι όντως χοντροκοπιά αν το δεις ωμά σαν πράξη), στα δικά μου μάτια παρ' όλα αυτά θυμίζει και μια κίνηση ότι υπάρχει ή να υπάρξει κάποια οικειότητα. Δεν μου είναι εύκολο να το κρίνω τόσο αυστηρά γιατί αν κρίνουμε με αυτό τον τρόπο στο τέλος της ημέρας μόνο δυστυχείς μπορούμε να βγούμε.

    Ωστόσο όπως καταλήγει, που θίγει το θέμα της ευγένειας σε γενικότερο πλαίσιο, αισθάνομαι πως τον καταλαβαίνω. Η ευγένεια είναι κάτι που όπως σωστά λέει και η Στεφανία, διδάσκεται στα πρώτα στάδια της ζωής.
    Προσωπικά, δεν θεωρώ τον εαυτό μου τόσο ευγενή, αν και ντρέπομαι κι απολογούμαι και η ίδια σε καταστάσεις που δεν είμαι υπαίτια, οφείλω να ομολογήσω πως την καλημέρα και το χαμόγελο μου έχω επιλέξει να τα μοιράζω προσεκτικά.
    Όχι από καπρίτσιο, από πόνο περισσότερο.

    Ελπίζω το δικό μου παιδί να φανεί πιο γενναιόδωρο από εμένα... (ποντάρω πάντα στον πατέρα που οι "τύποι" του αρέσουν περισσότερο)

    Όπως και να έχει, οι σκέψεις του κύριου Λι είναι πάντα αφορμή για μια καλή συζήτηση από όσο βλέπω!

    Καλό σας ξημέρωμα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πόσο ωραία και ενδιαφέρουσα πτυχή προσθέτετε! Αυτή η φυσικότητα, η οικειότητα, η κάποια μεγαλύτερη απόσταση από τους τύπους με την οποία μεγαλώνει κανείς στο χωριό, πράγματι, μου φαίνεται και μένα πως οδηγεί σε ανάλογη συμπεριφορά. Κι αυτή η συμπεριφορά, φιλτραρισμένη από τα μάτια ενός αστού (αστός<άστυ) μπορεί να φανεί χοντροκομμένη και άγαρμπη, ενώ η δική του στα μάτια του "φυσικότερου" ανθρώπου, που δεν έχει στενευτεί στα αστικά καλούπια των τύπων και της προσποίησης, μπορεί να φαίνεται επιτηδευμένη και κατακριτέα.
      Ίσως η χρυσή τομή να είναι αυτά που γράφει το ξωτικό στη μεγάλη παράγραφό του..

      Όσο για το παιδί, δεν ανησυχώ καθόλου. Έτσι όπως αισθάνομαι να είναι οι γονείς, μια χαρά θα πάει!

      Ναι, αφορμή για κουβέντα. Μάλλον ξέρει ο τύπος πως την έχουμε ανάγκη :-)

      Καλημέρες

      Διαγραφή
    2. Θα συμφωνήσω απόλυτα με το ξωτικό.
      Αυτό ακριβώς πιστεύω πως είναι ο σεβασμός.
      Άλλωστε ο καθένας έχει τον δικό του χαρακτήρα και τρόπο που λειτουργεί, θα ήταν άδικο να προσπαθούμε να τα βάλουμε όλα σε κουτάκια.
      Το σημαντικό είναι να μάθουμε να μην κρίνουμε, εκείνο που στα δικά μας μάτια είναι χοντροκοπιά, στα μάτια του άλλου μπορεί να είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.

      Θα έλεγα λοιπόν στον κύριο Λι να μαλακώσει το βλέμμα του και να μην ανησυχεί τόσο. Είμαστε όλοι άνθρωποι και έχουμε ανάγκη πάνω από όλα από επικοινωνία.
      Καλό σας απόγευμα!

      Διαγραφή
    3. Μην ανησυχείς καθόλου, mind lab. Ο κύριος Λι έχει ήδη διαβάσει το σχόλιο του ξωτικού και ήδη έχει μαλακώσει πολύ. Κι αυτός - και πιστεύω κι όλοι μας - έχει την ωριμότητα να δίνει σημασία στην ουσία και όχι στους τύπους. Ανθρώπινο ζητούμενο αυτός ο βαθύς σεβασμός στον Άλλο.

      ΥΓ. Να πω πάντως ότι τόση ώρα μου φωνάζει να προσθέσω ότι οι τύποι έχουν επινοηθεί για να βοηθάνε τους ανθρώπους να οδηγούνται σ' αυτόν το βαθύ, ουσιαστικό, αληθινό σεβασμό, όταν από μόνοι τους (οι άνθρωποι) δε δείχνουν να είναι τόσο έτοιμοι.

      ( Ουφ! Ξέρετε τι τραβάω κι εγώ, ως βιογράφος και παντογνώστης αφηγητής αυτού του απαιτητικού και σαν ποτέ ικανοποιημένου κυρίου Λι;; Τη συμπαράστασή σας, παρακαλώ!)

      Μια καλή Κυριακή, mind lab :-)

      Διαγραφή

και οι φίλοι του κυρίου Λι είπαν: