Κυριακή 11 Φεβρουαρίου 2018

Τ' όνειρο δε μουσκεύει στη βροχή




            Μπορεί ο κύριος Λι να είναι μια οντότητα άυλη και δη διαδικτυακή, όμως, μη  νομίζετε, έχει κι αυτός τα βάρη του. Και μπορεί, επίσης, να μη με έχει εξουσιοδοτήσει, εμένα, το βιογράφο του, να τα βγάζω όλα στη φόρα φάτσα κάρτα, αλλά κι εγώ τι σόι παντογνώστης αφηγητής θα ήμουν αν δεν παρείχα τις πληροφορίες που κρίνω στους διψασμένους αναγνώστες του;
          Τον έβλεπα, λοιπόν, προχτές που έσερνε τα βήματά του βαριά, γονατισμένος σχεδόν από τα σοβαρά προβλήματα που παρουσιάζονται με τον Υιοθετημένο. Και, καθώς αναρωτιόμουν πού βρίσκει και αντλεί δύναμη και κουράγιο όταν τον επισκέπτονται τα βάσανα, θυμήθηκα μια παλιότερη επιστολή του προς τον αδερφό του το Δίδυμο. Την παραθέτω:
          « ‘Όπου κι αν σας βρίσκει το κακό, αδελφοί, όπου και να θολώνει ο νους σας, μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη’, έγραφε ο Οδ. Ελύτης, Μπούφο, θυμάσαι; Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα. Εγώ μνημονεύω κυρίως Ρίτσο. Ξέρεις γιατί; - δε θυμάμαι˙ την έχουμε ξανακάνει την κουβέντα; Λοιπόν, κοίτα.
          Το βιογραφικό του κατέχει το ρεκόρ της συσσώρευσης ασήκωτων βαρών. Δε θα στα πω με λεπτομέρειες, άνοιξε και κανένα βιβλιαράκι. Διάβασε, π.χ, το σημείωμα βιογραφίας που γράφει γι’ αυτόν η Αγγελική Κώττη. Από παιδί συναντιέται με το θάνατο του αδερφού του και της μητέρας του, με τη φυματίωση που θα τον απειλεί για δεκαετίες και θα τον στέλνει σε σανατόρια, άσυλα, νοσοκομεία, με τον εγκλεισμό του πατέρα του και της αδερφής του στο ψυχιατρείο, με τη φτώχεια για πολλά χρόνια, τον πόλεμο και την κατοχή και μετά με αλλεπάλληλες διώξεις, φυλακίσεις, εκτοπίσεις, εξορίες, τέλος πάντων, τα γράφω όλα μαζί και το χαλάω, το θέμα είναι να αντιληφθείς ότι αυτό ήταν το ασήκωτο πλαίσιο μιας 60ετίας περίπου.
          Τώρα, πες μου εσύ: Από πού βρίσκει και περνάει στην ποίησή του όλο αυτό το αστείρευτο φως,  όλος αυτός ο ασίγαστος δυναμισμός, η αγάπη για τη ζωή, η αισιοδοξία, η αγωνιστικότητα, η πίστη στον άνθρωπο, η εμμονή στις αξίες, σε ιδανικά και οράματα; Πώς φυτρώνει ένα κυκλάμινο «στου βράχου τη σχισμάδα»; Πού βρίσκει χρώματα κι ανθεί, πού μίσχο και σαλεύει;
          Γιατί Ρίτσο, λοιπόν;


Γιατί θέλω κι εγώ να ντύσω την πίκρα των ημερών με φως, πολύ φως
Ø ("Είναι άνοιξη πια, δε χωράει η πίκρα μέσα στο φως")
Ø ( " Όπου κι αν ψάξεις είναι φως, το φως κερδίζει απ΄την αρχή τα χέρια μας.")
Ø ( " γράφω στίχους, να διαλύσω με την ποίηση και με την αγάπη σου τη λύπη του κόσμου.")

κι όχι μόνο να το κερδίζω το φως, αλλά να το προσφέρω,
Ø («Α, να ΄σαι ήλιος, να χαρίζεις φως…»)
Ø ( " εμείς τραγουδάμε / για να σμίξουμε τον κόσμο » )

για να νιώθω τη χαρά και την αγάπη  της ζωής και του αγώνα που κάνει αυτή τη ζωή ομορφότερη.
Ø ( " Ακούσαμε το τραγούδι της θάλασσας και δεν μπορούμε πια να κοιμηθούμε")
Ø ( " Ο κόσμος σου λέω, είναι όμορφος/ ό,τι κι αν πεις, ό,τι κι αν κάνεις/ όμορφος. Το μέλλον είναι σίγουρο/ αδελφέ μου. Ό,τι κι αν γίνει – σίγουρο./ δεν υπάρχουν πια αποσιωπητικά/ στη φωνή ή στη σιωπή μας./ Όμορφος. Μπορείς να κάνεις πίσω/ τους τροχούς του ήλιου;" )
Ø ( " άκου τι όμορφα που τραγουδάει η βροχή, τι όμορφα που τραγουδάει η καρδιά μας. Τ' όνειρο δε μουσκεύει στη βροχή." )
Ø ( " Ποτέ δε θα σωπάσω. Σα να φοβάμαι μη και δεν προφτάσω να τραγουδήσω όλη την ομορφιά και την αγάπη." )

Μνημονεύω Ρίτσο για την κατάφαση στη ζωή, την αισιοδοξία, το αύριο που το θέλω να χαμογελάει,
Ø ( " Βρίσκουμε τη φλέβα που φτάνει στην καρδιά της άνοιξης. Χαμογελάμε" )
Ø ("Να λες ουρανός ·κι ας μην είναι" )
Ø ( "Καλημέρα σου λέω και το πιστεύω")
Ø ("Νιότη απ΄τη νιότη σου έπαιρνα")
Ø (   "Φύτεψα ένα δέντρο. Θα το μεγαλώσω. Ό,τι κι αν γίνει δε γυρίζω πίσω." )
γιατί, επιτέλους, συναντάω στάση ζωής και όραμα που μπορούν να εμπνέουν,
για τη συντροφικότητα που τόσο μας λείπει και τόσο την αποζητάμε
Ø ( " Όλη η καρδιά μου ζεσταίνεται στην παλάμη της στοργής σου")

Κατάλαβες, μικρέ, ή πρέπει να σου εξηγήσω;»

          Έτσι, κάπως απότομα, τελειώνει το γράμμα του Λι στον Δίδυμο και καθώς το βλέπω χαμογελάω και λέω πως ο ήρωάς μου θα τις αντέξει τις δυσκολίες που περνάει, έχει αναπτύξει καλές άμυνες με τα χρόνια και, ευτυχώς, η ποίηση γι’ αυτόν δεν έχει μείνει στο επίπεδο των ωραίων λόγων.






14 σχόλια:

  1. Βρες χρόνο για δουλειά – αυτό είναι το τίμημα της επιτυχίας.
    Βρες χρόνο για σκέψη – αυτό είναι η πηγή της δύναμης.
    Βρες χρόνο για παιχνίδι – αυτό είναι το μυστικό της αιώνιας νιότης.
    Βρες χρόνο για διάβασμα – αυτό είναι το θεμέλιο της γνώσης.
    Βρες χρόνο να είσαι φιλικός – αυτό είναι ο δρόμος προς την ευτυχία.
    Βρες χρόνο για όνειρα – αυτά θα τραβήξουν το όχημά σου ως τ’ αστέρια.
    Βρες χρόνο ν’ αγαπάς και ν’ αγαπιέσαι – αυτό είναι το προνόμιο των Θεών.
    Βρες χρόνο να κοιτάς ολόγυρα σου – είναι πολύ σύντομη η μέρα για να ‘σαι εγωιστής.
    Βρες χρόνο να γελάς – αυτό είναι η μουσική της ψυχής.
    Βρες χρόνο να είσαι παιδί – για να νιώθεις αυθεντικά ανθρώπινος.
    Γιάννης Ρίτσος

    Για μένα το παραπάνω ποίημα, μου γεμίζει τη καρδιά με απέραντη γλύκα!
    Καλή ηλιόλουστη Κυριακή θα ευχηθώ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ωωω, καλημέρα και ευχαριστώ για τους ωραίους στίχους.

    Να γράψω κάτι με κάθε επιφύλαξη και με κίνδυνο να .. προκαλέσω τριγμούς στη .. στέρεα φιλολογική μου κατάρτιση (!):

    Έχω την εντύπωση ότι οι στίχοι που παραθέτεις ΔΕΝ είναι του Γιάννη Ρίτσου. Γνωρίζοντας καλά τον ποιητικό του τρόπο, τη γλώσσα του, την αντίληψή του, δε μου κάνει καθόλου για Ρίτσος.
    Μετά από μια πρόχειρη περιδιάβαση στο διαδίκτυο, διαπιστώνω ότι ΚΑΝΕΙΣ δεν αναφέρει κάποια συλλογή που να το περιλαμβάνει, διαπιστώνω επίσης ότι το παραθέτουν οι περισσότεροι περιλαμβάνοντς στο τέλος του με τους .. πρώτους στίχους από το πασίγνωστό του ποίημα "Ειρήνη", πράγμα που δεν κολλάει με τίποτα.
    Η παλιότερη καταχώρισή του που βλέπω στο ίντερνετ είναι από το 2008, στο blog κάποιου Αριστόδημου Κουμαριανού (http://aristodimos.pblogs.gr/2008/03/bres-hrono.html)

    Θα το κοιτάξω κάποια στιγμή πιο σοβαρά, Άιναφετς, γιατί είναι κρίμα να αποδίδονται στίχοι σε ποιητές που δεν τους έγραψαν, όσο ωραίοι και να είναι.

    Συγγνώμη για την κυριακάτικη φιλολογική υστερία (αν το αντιληφθεί ο κύριος Λι προβλέπω να με απολύει πάραυτα!) και σου εύχομαι και σένα πολλή λιακάδα :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Και πάλι Ω!ωω για το παραπάνω!
    Βασικά, πριν κάτι μήνες, είχα "αποθηκεύσει" αυτό το ποίημα γιατί το είχα βρει "πλήρες" μια και είναι γεγονός πως δεν έχουμε χρόνο ούτε για να αγαπήσουμε και ήταν από εδώ:

    http://www.awakengr.com/giannis-ritsos-vres-chrono-n-agapas-ke-n-agapiese/

    Επίσης έχω αποθηκεύσει στα αγαπημένα μου και αυτά τα "ανέκδοτα" από τον ίδιο ποιήματα του:

    http://www.zougla.gr/politismos/article/sti-dimosiotita-anekdota-pimata-tou-giani-ritsou

    Κατά τα άλλα καλό διερευνητικό απογευματάκι! :)


    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. "Κάποτε θ' ανταμώσουμε στους λόφους του ήλιου. Μην ξεχνάς. Περπάτα."
    Ένας ατελείωτος δρόμος είναι άλλωστε η ζωή...
    Ωραία τα λέει ο κύριος Λι στο Δίδυμο.

    Το διάβασα τη στιγμή ακριβώς που νομίζω είχα ανάγκη από λίγο φως, αφού αύριο είναι μια μέρα που με τρομάζει αρκετά.

    Καλό ξημέρωμα και στους 2!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα. Μακάρι να συνέβαλε στο λίγο φως που ένιωθες να θέλεις. Πολλές είναι οι μέρες που τρομάζουν, μικροί εμείς, μεγάλες οι μέρες, αλλά, να, αυτός ήταν ο Ρίτσος: Εμμονική πίστη στο φως που υπάρχει στα ορυχεία μας και στα ορυχεία του κόσμου. "Μην ξεχνάς". "Περπάτα". Εκπέμπεται από κάθε κύτταρό του, το κάνει ποίηση, το κάνει πράξη. Και, νομίζω, έχει δίκιο ο Λι να τον θυμάται, να τον ενστερνίζεται, για να πορεύεται (και) στις μέρες που τον τρομάζουν.
      Με πολλές ευχές η μέρα αυτή να ήταν φιλική ή, έστω, να την ημέρεψες, σε καλημερίζω.

      Διαγραφή
  5. Μα τα πιο σπουδαία έργα σ' όλο τον κόσμο, γράφτηκαν σε ζοφερές εποχές και υπό το καθεστώς απόλυτου φασισμού και πόνου. Τα "Μακρονήσια" ειδικά,ανέδειξαν τους πιο ακριβούς μας ποιητές και συγγραφείς. Λουντέμης, Βάρναλης, Ελύτης, Λειβαδίτης, Μίσσιος και είναι μακρύς ο κατάλογος. Και μη ξεχνάμε ότι πολλά απ' τα έργα αυτά, ήταν θαμμένα στο χώμα για να γλυτώσουν απ' τα αρπαχτικά..
    Αγαπάμε Ρίτσο και μπράβο στον κύριο Λι για την χρήσιμη υπενθύμιση. Για όσους δυσανασχετούν με την προσωπική τους ή την εθνική κρίση, ας τον έχουν σαν μπούσουλα στη ζήση τους.
    Την καλησπέρα μου Διονύση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Μαρία, ευχαριστώ για το ωραίο και μεστό σχόλιο. Πράγματι, φαίνεται πως οι ζοφερές εποχές αποτελούν θερμοκήπια για τη λογοτεχνία, είναι μακρύς ο κατάλογος των παραδειγμάτων. Νομίζω πως την ιδιαιτερότητα του Ρίτσου τη διαμορφώνει αυτή η εμμονή στον αγώνα του ανθρώπου, η προγραμματική, κατά κάποιον τρόπο, πίστη στο φως. Σα να έθαβε, δηλ. τα γραπτά στο χώμα, όχι μόνο για να γλιτώσουν, αλλά και για να φυτρώσουν στις συνειδήσεις του κόσμου και των μελλοντικών ημερών.

    Φωτεινός μπούσουλας, λοιπόν - εννοώ πολύ ωραία τα γράφεις :-)

    Καλησπέρες κι από μένα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ο/Η Roadartist άφησε ένα νέο σχόλιο για την ανάρτησή σας "Τ' όνειρο δε μουσκεύει στη βροχή":

    Συμφωνώ ότι οι στίχοι που παρέθεσε η Άιναφετς δεν μπορεί να είναι του Ρίτσου. Δε φέρνουν καθόλου σε αυτόν. Θυμήθηκα τη γιορτή που είχα παρακολουθήσει στο σχολείο σας ,όπου είχα κάνει και σχετική ανάρτηση τότε, τι όμορφη βραδιά που είχατε φτιάξει!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Α, οι ωραίες μέρες! Πού τη θυμήθηκες εκείνη τη μέρα της ποίησης!Μας έχει αφήσει κι εμάς πολύ ζεστές αναμνήσεις. Δεν ήταν στο σχολείο μας, ήταν στο Μπενάκη και η ανάρτησή σου ( σε έχω φακελωμένη..) είναι εδώ:
      http://roadartist.blogspot.com/2009/03/blog-post_22.html
      Τότε δεν είχαμε κύριο Λι, αλλά, απ ό,τι βλέπεις κι αυτός τον στέργει τον Ρίτσο :-)

      Καλό βράδυ, κορίτσι.

      Διαγραφή
    2. Ο/Η Roadartist άφησε ένα νέο σχόλιο για την ανάρτησή σας "Τ' όνειρο δε μουσκεύει στη βροχή":

      Ναι φυσικά στο Μπενάκη. Ήταν μια βραδιά πολύ συγκινητική αυτή για μένα. Ιδιαίτερα όταν άκουγα τον ενθουσιασμό και τα χειροκροτήματα των παιδιών όποτε ακουγόταν το όνομα σου. Να είσαι καλά, καλές αποκριές.

      Διαγραφή
    3. [τα σχόλιά σου εξακολουθούν, όπως βλέπεις, να μη "βγαίνουν" στο μπλογκ, αλλά να έρχονται στο μέιλ μου. Δεν είναι να τα βάζεις με το Μεγάλο Αδερφό..]
      Αλήθεια, αυτό που έχει μείνει από τότε, από εκείνη την παράσταση, είναι η έντονη συγκίνηση. Από το ίδιο το σώμα των κειμένων του Ρίτσου, από τη συνάντηση των παιδιών μ' αυτό, από την παρουσία του Γλέζου στη σκηνή, απ' αυτή την όσμωση που συμβαίνει κάθε φορά που ο ανθρώπινος λόγος καταφέρνει να κινητοποιήσει τις ευαίσθητες εσωτερικές μας χορδές. (Πω, πω, με έφερες πολύ πίσω και με συγκίνησες και μένα!)
      Όταν σε δω από κοντά, roadartist, υπόσχομαι να σου φέρω ένα - πρόχειρο μεν, αλλά - CD απ' αυτή την παράσταση.

      Διαγραφή
  8. Ευτυχώς είχα προλάβει να πάρω λίγο φώς πριν πλακώσουν διάφορες ανώτερες βίες και με πάρουν στο κυνήγι .
    Είχα προλάβει να ψάξω κι εγώ λίγο γι αυτό το αμφισβητούμενο "ποίημα" Σε κάποια πολύ παλιά ανάρτηση το βρήκα να αποδίδεται σε λαϊκή σοφία ,σε κάποιες άλλες να συμπληρώνεται απο δυό στίχους ακόμα (λίγο πιο ...Ριτσικοί αυτοί ) Συμπέρασμα ασφαλές δεν έχω-ευχαριστώ για την βόλτα όμως :

    "...Βρες χρόνο να είσαι παιδί –
    για να νοιώθεις αυθεντικά ανθρώπινος.
    Τ’ όνειρο του παιδιού είναι η Ειρήνη. Τ’ όνειρο της μάνας είναι η Ειρήνη.
    Τα λόγια της αγάπης κάτω από τα δέντρα είναι η Ειρήνη…
    Ειρήνη είναι ένα ζεστό ποτήρι γάλα κι ένα βιβλίο μπροστά στο παιδί που ξυπνάει."


    Μαζεύω φώς όπου το βρώ κι ανάλογα με τις ανάγκες της ψυχής κάθε φορά .

    Πολύ βαθιά αγαπησιάρικο το αφιέρωμα και με φλογερό πάθος ,όπως θα του άρεσε .

    υγ. Κύριε κύριε θα μου σβήσετε την απουσία ; :-))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πω, πωωω, ευχαριστώ για την έρευνα. Τώρα πια η μόνη μας ελπίδα είναι να το αναθέσουμε στην Αγγελική Νικολούλη..
      Σοβαρά, όμως: 1) ευχαριστώ, 2) Αν ψάχνεις το παιδί σου και σου φέρουν ένα άλλο, μπορεί να μην μπορείς να αποδείξεις ότι είναι άλλο, αλλά εσύ ξέρεις ότι δεν είναι το δικό σου. Απίστευτα χαζή η αναλογία, αλλά κάπως έτσι είμαι κι εγώ σίγουρος ότι δεν είναι ποίημα του Ρίτσου και γι' αυτό δεν έψαξα περισσότερο. Μένω στο γεγονός ότι πήραμε αρκετό φως, όπως και να 'χει, φως που ελπίζω να μπόρεσε να κάνει κάτι απέναντι και στις ανώτερες βίες του ξωτικού..
      ΥΓ. Όχι,δε θα σβήσω την απουσία, παιδί μου. Ακόμα και οι απουσίες του ξωτικού είναι σημαντικές*, δεν είναι να τις πιάνουμε στα χέρια μας, άιντε, άιντε, και να τις κάνουμε ό,τι θέλουμε!

      Πολλά φιλιά

      Υγ2. Να, εγώ φταίω πάλι; Είπα "σημαντική απουσία" και συνειρμικά πήγα στην "ασήμαντη παρουσία", που βολοδέρνει σε δρόμους παλιούς: https://www.youtube.com/watch?v=4OUizes7Au4

      Διαγραφή
  9. Πόσο αγαπημένο τραγούδι και πόση βαθιά ευγένεια στη φωνή αυτής της μοναδικής γυναίκας ....
    (αν και το φέρνω πάντα στη μνήμη με την Ζορμπαλά ;-)

    Ευχαριστώ για όοολα τα καλά .
    Καλό βράδυ με χαμόγελο μελωδικό .

    ΑπάντησηΔιαγραφή

και οι φίλοι του κυρίου Λι είπαν: